mycie pleców i pośladków – dużej wprawy wymaga nie tylko samo mycie, lecz przede wszystkim odwrócenie osoby leżącej i często także bezwładnej lub nieprzytomnej: usuń z łóżka wszystkie poduszki i pościel, stań po stronie, na którą będzie obracany pacjent, zegnij w kolanie dalszą nogę osoby leżącej, a jej bliższą rękę Instrukcja pielęgnowania chorego w domu • Jeśli chce się uniknąć zakażenia układu moczowego należy stosować się ściśle do poniższych zaleceń: • 1. Podstawowym elementem zapobiegania zakażeniom układu moczowego jest mycie rak przed i po każdym kontakcie z cewnikiem moczowym. • 2. Kilka razy dziennie myc ciepła woda z mydłem Istota zabiegu. polega na umiejętnym ułożeniu pacjenta w zaplanowanej pozycji w łóżku z wykorzystaniem udogodnień i sprzętu do przemieszczania. Pozycja powinna być zmieniana co 0,5 – 2 godz w zależności od stanu pacjenta. Zmiana pozycji jest jednym ze sposobów zapobiegania odleżynom.Chory siedzący na wózku inwalidzkim powinien człowieka w pozycji stojącej Głowa ułożona na poduszce, pod poduszką dłoń z wyprostowanymi palcami Druga ręka ułożona z tyłu, odwiedziona w stawie barkowym i lekko zgięta w stawie łokciowym Kończyna dolna dalsza w stosunku do materaca jest zgięta w stawie biodrowym i kolanowym oraz ułożona na poduszce Jak zmienić pozycję chorego z leżenia na boku do leżenia na plecach? Instrukcja prawidłowej zmiany pozycji ciała chorego leżącego, który nie jest w pełni samodzielny: Zawsze poinformuj chorego (nawet jeśli masz wrażenie, że z chorym nie ma kontaktu, jest w śpiączce, nie słyszy, itp.) o tym, co zamierzasz zrobić. Wanienka wykonana jest z tworzywa sztucznego. Pozwala na wygodne mycie głowy chorego w łóżku. W komplecie znajduje się odpływ oraz przewód odprowadzający. • Długość: 55cm. • Szerokość: 45cm. • Wysokość: 25cm. • Waga: 2kg. Produkt dnia. Stanowisko do pobierania krwi ST-02. uVJ8Pt. Presentation Creator Create stunning presentation online in just 3 steps. Pro Get powerful tools for managing your contents. Login Upload Download Skip this Video Loading SlideShow in 5 Seconds.. TOALETA CHOREGO LEŻĄCEGO W ŁÓŻKU PowerPoint Presentation TOALETA CHOREGO LEŻĄCEGO W ŁÓŻKU. Anna Głowacka. Cel i znaczenie mycia chorego. - Utrzymanie chorego w czystości - Pobudzenie funkcji skóry - Pobudzenie krążenia obwodowego - Poprawa samopoczucia chorego - Wyrabianie u chorych trwałych nawyków Uploaded on Sep 24, 2014 Download PresentationTOALETA CHOREGO LEŻĄCEGO W ŁÓŻKU - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - E N D - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Presentation Transcript TOALETA CHOREGO LEŻĄCEGO W ŁÓŻKU Anna GłowackaCel i znaczenie mycia chorego - Utrzymanie chorego w czystości- Pobudzenie funkcji skóry - Pobudzenie krążenia obwodowego- Poprawa samopoczucia chorego- Wyrabianie u chorych trwałych nawyków higienicznych- Obserwacja skóry chorego/profilaktyka p/odleżynowa- Nawiązanie kontaktu i bliższe poznanie choregoWytyczne, których należy przestrzegać: - do toalety porannej budzić jak najpóźniej – toaletę wieczorną wykonać o ile to możliwe, bezpośrednio przed snem - temp. pomieszczenia, w którym myjemy 18-20 st. C – zamknąć okna- myć od części czystych do brudniejszych nie zalać łóżka wodą, wodę zmienić, gdy jest brudna lub mocno namydlona- wycierać dokładnie, ale niezbyt mocno- nacierać spirytusem a następnie smarować oliwką lub innymi preparatami natluszczającymi całe plecy, pośladki, k. krzyżową – sprawdzić czy nie tworzą się odleżyny, obserwować skórę chorego - czesać codziennie – sprawdzić czystość głowy- sprzątnąć wszystkie przybory po wykonaniu toalety, czyste i wysuszone ułożyć w stałym miejscu. Myjki spłukać pod bieżącą wodą i wysuszyć. Technika wykonania toalety obłożnie choremu Przygotować: - miskę nerkowatą, - preparaty pielęgnacyjne do skóry - dzbanek z ciepłą wodą, - miednicę, - basen, - rękawice jednorazowe, - 2 myjki, 2 ręczniki o zróżnicowanych kolorach lub grubościach - szczoteczkę, pastę i kubek do zębów, - mydło w płynie i płyn do higieny intymnej - szczoteczkę i przybory do paznokci - grzebień. Przygotowane przybory układa się na tacy i zanosi do łóżka chorego, stawia na stoliku, przy łóżku ustawia dodatkowe krzesło, na którym stawia miednicę. Nalewa wody z kranu do kubka do mycia zębów. Przynosi basen → myje ręce. Na poręczy krzesła zawiesza 2 ręczniki. Przygotowuje myjki.(w/w czynności skracają czas toalety)Mycie zębów Założyć cienki ręcznik pod brodę choremu, podając szczoteczkę z pastą. Lewą ręką unieśc głowę chorego, prawą podać wodę do ust. Następnie wodę odstawić na stolik a pod usta chorego podsunąć miskę nerkowatą. Czynność należy powtarzać, lewa ręka cały czas podtrzymuje głowę chorego. Po umyciu zębów wyrzeć usta ręcznikiem, szczoteczkę odłożyc do kubka. Mycie twarzy, uszu i szyi Zdjąć choremu koszulę → na poręcz łóżka. Podłożyć cienki ręcznik pod głowę i barki chorego. Zapytać chorego czy namydlić myjkę. Zmyć twarz i wytrzeć ją. Umyć ucho dalsze, bliższe, szyję → wytrzeć. Wyjąć ręcznik spod głowy chorego. Mycie kończyn górnych Myjemy dalszą od siebie rękę, która spoczywa na cienkim ręczniku. W okolicy pachy chorego podkładamy ręcznik pod wierzchnie przykrycie. Pod dłoń stawiamy miednicę + mydelniczkę i szczoteczkę. Kolejność mycia k. górnej: przedramię i ramie od strony zewnętrznej, przedramię i ramię od strony wewnętrznej, pachę, dłoń. Odstawiamy mydelniczkę i szczoteczkę na stolik (krzesło). Lewą ręką unosimy rękę chorego, prawą zsuwamy miednicę w dół łóżka. Kładziemy rękę na ręczniku i wycieramy. Miednica odstawiona na klatki piersiowej Odkładamy brzeg wierzchniego przykrycia, kładziemy na klatkę piersiową gruby ręcznik, z którego odkładamy mankiet zabezpieczając brzeg wierzchniego przykrycia. Namydlamy myjkę, unosimy lekko wierzchnie przykrycie myjemy chorego, wycieramy cienkim ręcznikiem. Sprawdzamy czy pod piersiami –nie tworzą się odparzenia jeżeli tak – natłuszczamy skórę. Cienki ręcznik odkłada na krzesło. Mycie brzucha. Powtarzamy w/w czynności jak przy myciu klatki piersiowej. Wycieramy brzuch grubym ręcznikiem. Uwaga - myjkę zmienia się do mycia pleców i pośladków Chory odwraca się na bok. Plecy odkryte, wierzchnie przykrycie leży na chorym. Kładziemy gruby ręcznik wzdłuż pleców i pośladków. Myjemy plecy, pośladki, szparę pośladkową → wycieramy→ nacieramy spirytusem i potem natłuszczamy. Masujemy chorego. Chory odwraca się na wznak. Zakłada kończyn dolnych Chory odkłada nogi w odwiedzeniu, ujmujemy dalszą część wierzchniego przykrycia w fałd i kładziemy ją między nogi chorego. Odkrywamy całą dalszą kończynę dolną osłaniając jednocześnie krocze. Podkładamy gruby ręcznik w poprzek łóżka pod udo chorego (noga jest zgięta w kolanie). Ręcznik ma ochronić górne przykrycie. Myjemy udo i wycieramy. Podkładamy ręcznik wzdłuż pod podudzie i stopę; pod stopę stawiamy miednicę, obok mydelniczkę. Myjemy podudzie, potem stopę, podeszwę, myjemy mocno myjką, paznokcie szczoteczką. Odstawiamy mydelniczkę, miednicę usuwamy tak jak spod kończyny górnej. Wycieramy stopę i paznokcie. Kończynę nakrywamy. W taki sam sposób myje drugą kończynę dolną Toaleta intymna Podkładamy basen lub jednorazowy podkład higieniczny. Z wierzchniego przykrycia robimy tzw. budkę, osłaniając nią krocze. Spłukujemy myjkę wodą z dzbanka, namydla ją i trzymając drugą ręką wierzchnie przykrycie myje krocze. Jeżeli stan chorego na to pozwala, chory myje się sam, myjkę odrzuca do miednicy. Dokładnie spłukujemy krocze polewając je wodą z dzbanka. Wycieramy krocze grubym ręcznikiem. Jeżeli chory może wyciera się sam. Usuwamy ręcznik, nakrywamy chorego. Wyjmujemy basen, pośladki chorej wycieramy grubym ręcznikiem. Odstawiamy basen. Mężczyznę podmywa na położonym pod pośladki grubym ręczniku. Lżej chory myje się sam. Toaleta intymna Toaleta kobiety: - umycie pachwin w kierunku od spojenia łonowego do odbytu - umycie spojenia łonowego - umycie zewnętrznych narządów płciowych w kierunku od spojenia łonowego do odbytu - polanie kroczca wodą z dzbanka w celu dokładnego zmycia mydła Toaleta mężczyzny: • odciągnięcia napletka i dokładne umycie żołędzi gazikiem zwilżonym wodą lub delikatną gąbką • o umyciu odprowadzenie napletka tak aby pokrywał żolądż • umycie pachwin • umycie worka mosznowego • obserwacja pod kątem odparzeńObcinanie paznokci Odwijamy górny brzeg wierzchniego przykrycia. Pod dalszą dłoń podkładamy cienki ręcznik. Obcinamy paznokcie. To samo robimy z drugą ręką. Zbieramy obrzynki paznokci i wrzucamy do miski nerkowatej. Odrzuca wierzchnie przykrycie ze stóp. Podkładamy gruby ręcznik pod stopy, obcinamy paznokcie, obrzynki wrzucamy do miski nerkowatej, ręcznik usuwamy. Czesanie Po zasłaniu łóżka należy uczesać chorego kładąc cienki ręcznik na plecy i ramiona. Zwrócić głowę pacjenta w jedną stronę, rozdzielić włosy na pół dokładnie rozczesać, odwrócić głowę w stronę przeciwną i czynność powtórzyć Po uczesaniu włosy wyrzucić do kosza. Sprawdzić ułożenie chorego i wygląd. Krok 1 – plan działania Na formularzu załączonym do zadania egzaminacyjnego sporządź plan działania, który składa się z: wykazu problemów higienicznych i opiekuńczych chorego wykazu zaplanowanych czynności niezbędnych do wykonania zadania wykazu materiałów pomocniczych i środków czystości potrzebnych do wykonania zadania wykazu przyborów toaletowych i sprzętu potrzebnych do wykonania zadania Ad 1:Rozpoznanie problemów (problemem pacjenta jest brak możliwości samodzielnego umycia włosów) – w tej części planu wpisz: pacjent jest leżący i nie może samodzielnie umyć włosów włosy są przetłuszczone i sklejają się mycie głowy należy wykonać w łóżku z powodu braku możliwości stan zdrowia, brak warunków przemieszczania się pacjenta do łazienki celem zabiegu jest oczyszczenie skóry głowy i włosów z brudu i łoju za pomocą szamponu ( lub mydła ) umycie włosów ułatwi bezbolesne rozczesywanie i czesanie poprawi to wygląd, a w efekcie samopoczucie pacjenta Ad 2:Wykaz niezbędnych czynności według kolejności ich wykonania: sprawdzenie, jak pacjent się czuje poinformowanie pacjenta o planowanym myciu włosów i uzyskanie jego zgody na wykonanie tej czynności przygotowanie materiałów pomocniczych, środków higienicznych, przyborów toaletowych i sprzętu, niezbędnych do wykonania zadania przygotowanie chorego do mycia głowy przygotowanie sali, w której będzie wykonywane mycie głowy osłonięcie łóżka parawanem dostosowanie wysokości łóżka higieniczna dezynfekcja rąk założenie ochronnego fartucha foliowego założenie rękawiczek ochronnych zabezpieczenie pościeli i ubrania odpowiednie ułożenie pacjenta ułożenie głowy pacjenta na wanience pneumatycznej rozczesanie włosów sprawdzenie termometrem temperatury wody polanie głowy wodą nałożenie szamponu i mycie włosów spłukanie szamponu z włosów posadzenie pacjenta owinięcie głowy ręcznikiem usunięcie wanienki ułożenie poduszek i okrycie ich ręcznikiem, ułożenie pacjenta w bezpiecznej i wygodnej pozycji rozczesanie i suszenie włosów suszarką czesanie dostosowanie wysokości łóżka, uporządkowanie otoczenia pacjenta mycie i dezynfekcja sprzętu wyrzucenie odpadów higieniczna dezynfekcja rąk Ad 3:Wykaz materiałów pomocniczych i środków higienicznychmateriały pomocnicze: folia jednorazowa waciki serwetki z ręcznika jednorazowego rękawiczki lateksowe fartuch foliowy dwa ręczniki (mały i duży) środki higieniczne: szampon do włosów, odżywka lub balsam ułatwiający rozczesywanie włosów środek do dezynfekcji przyborów toaletowych środek dezynfekcyjny do rąk ciepła woda Ad 4:Wykaz przyborów toaletowych i sprzętu szczotka i grzebień do rozczesania włosów termometr sprzęt: wanienka pneumatyczna do mycia włosów w łóżku dwa wiadra dwa dzbanki suszarka do włosów parawan taca krzesło stolik przyłóżkowy pojemnik na odpady medyczne wózek na brudną bieliznę Krok 2 – wykonanie zadania zapytaj pacjenta, jak się czuje i czy wyraża zgodę na umycie włosów. Jeżeli pacjent wyraża zgodę, przygotuj pokój (zamknij okno i drzwi, by uniknąć przeciągów). W pokoju powinno być ciepło, ok. 22 st. C. Temperaturę sprawdź na termometrze ściennym. na tacy umieść zestaw środków higienicznych i przyborów toaletowych. Postaw tacę na stoliku przyłóżkowym. Ustaw krzesło z oparciem w nogach łóżka, po prawej stronie pacjenta. Powieś ręczniki i folię na oparciu krzesła. Na odkładanym blacie szafki przyłóżkowej (lub dodatkowym taborecie) ustaw wanienkę do mycia głowy. Obok łóżka postaw taboret na wiadro z ciepłą wodą. Na podnóżku lub podłodze przy zagłówku łóżka ustaw wiadro na zużytą wodę. sprawdź, czy stanowisko pracy jest w pełni przygotowane. Suchymi rękami podłącz suszarkę do prądu i sprawdź, czy działa. Upewnij się, że środki, których będziesz używał mają zachowany termin przydatności do użycia (zaznaczony na opakowaniu). wykonaj higieniczną dezynfekcję rąk – załóż ochronny fartuch foliowy. nalej wody do wiadra i dzbanków, osłoń łóżko parawanem i załóż rękawiczki ochronne. poinformuj pacjenta, że rozpoczynasz mycie głowy i o przebiegu tej czynności. Jeżeli ze strony pacjenta nie ma sprzeciwu zdejmij z łóżka dodatkowy koc, zaczynając od wyjęcia jego brzegów (jeżeli są podwinięte pod materac). Koc odłóż na krzesło lub na szczyt łóżka od strony nóg Popraw odpowiednio do potrzeb wierzchnie przykrycie i pomóż pacjentowi usiąść Uwaga: Podczas pomocy przy siadaniu chwyć i pociągnij pacjenta za bark bliżej środka pleców – podobnie podtrzymuj pacjenta w trakcie układania poduszek. Nie wolno chwytać tylko pacjenta za szyję jedną poduszkę odłóż na krzesło. drugą złóż wpół i ułóż na wysokości barków pacjenta. następnie opuść zagłówek łóżka. poduszkę i materac osłoń folią i dużym ręcznikiem za złożoną poduszką (na ręczniku) umieść wanienkę. pacjenta ułóż w pozycji na wznak, by pod łopatkami miał złożoną poduszkę, a głowę nad wanienką. zapytaj pacjenta, czy jest mu wygodnie. wąż spustowy wanienki umieść w ustawionym przy łóżku wiadrze. osłoń ręcznikiem szyję i ramiona pacjenta. pościel i ubranie pacjenta możesz dodatkowo zabezpieczyć folią rozczesz włosy pacjenta. termometrem sprawdź temperaturę wody (powinna mieć ok. 38 st. C) mycie włosów rozpocznij od polania ich wodą z dzbanka, który powinieneś trzymać za głową pacjenta. nałóż szampon na włosy i umyj je masując skórę głowy opuszkami palców. spłucz starannie szampon. czynność tę powtórz dwa razy. po drugim myciu nałóż odżywkę lub balsam. jeżeli także ten środek wymaga spłukania, wykonaj końcowe płukanie, które powinno usunąć resztki środków pielęgnujących włosy. owiń głowę pacjenta ręcznikiem i pomóż mu usiąść, chwytając za bark. odłóż wanienkę na szafkę, a ręcznik i folię przykrywające poduszkę powieś na szczycie łóżka. ułóż poduszki i ponownie je przykryj folią i ręcznikiem. małym ręcznikiem, którym owinąłeś głowę pacjenta wytrzyj mu włosy. ułóż pacjenta wygodnie na poduszkach, podnieś zagłówek na odpowiednią wysokość i przystąp do rozczesywania i suszenia włosów. poinformuj pacjenta, że będziesz używać suszarki, by nie wystraszył się jej dźwięku i podmuchu ciepłego powietrza. włącz suszarkę i sprawdź (na swoim policzku), czy strumień powietrza nie jest zbyt gorący. w czasie suszenia zapytaj też o to kilkakrotnie pacjenta. po wysuszeniu uczesz włosy pacjenta. pomóż pacjentowi unieść się na tyle, by usunąć z poduszki podkład i ręcznik. ręczniki rozwieś na ramie łóżka lub oparciu krzesła do wyschnięcia lub wyrzuć do pojemnika na brudną bieliznę. popraw pościel, załóż koc. uporządkuj przybory. Z grzebienia i szczotki pacjenta zbierz wilgoć serwetką z papierowego ręcznika i zdejmij wyczesane włosy zawijając je w tę serwetkę (może to być też papier toaletowy) sprzęty, które wymagają mycia odnieś do miejsca przeznaczonego do tej czynności. po zakończeniu zadania czyste przybory powinny zostać odłożone na miejsce, np. przybory należące do pacjenta powinny znajdować się w jego szafce. dostosuj wysokość łóżka do potrzeb pacjenta. usuń odpady. odsłoń parawan. zdezynfekuj i umyj sprzęt. zdejmij rękawiczki i fartuch foliowy. Wykonaj higieniczną dezynfekcję rąk. wpisz do dokumentacji potwierdzenie wykonania czynności. Na końcową ocenę, poza wykonaniem czynności w sposób prawidłowy i w odpowiedniej kolejności mają wpływ: utrzymanie kontaktu głosowego z pacjentem w trakcie wykonywania czynności utrzymanie porządku na stanowisku pracy bezpieczeństwo: czy zdający jest świadomy ryzyka: przegrzania wyziębienia poparzenia podrażnienia oczu szamponem zalania wodą twarzy i uszu wygoda pacjenta zachowanie prawa do intymności (parawan) uzasadnienie kolejności wykonywania czynności w fazie: planowania przygotowania wykonania dokładne przez zdającego oceny wykonanego mycia głowy z uwzględnieniem zaspokojenia potrzeby estetycznej i higienicznej lub leczniczej (pasożyty) Osoby ciężko (obłożnie) chore, niepełnosprawne ruchowo lub unieruchomione czasowo z powodu wypadku nie mogą samodzielnie zadbać o właściwą pielęgnację skóry, a jest ona niezwykle ważna dla zdrowia. Jak umyć chorego i jak dbać o jego skórę? Pielęgnacja skóry obłożnie chorych bądź niepełnosprawnych pozwala uniknąć wielu dodatkowych problemów ze zdrowiem. Do pielęgnacji skóry osób długo przebywających w łóżku - obłożnie chorych lub niesprawnych najlepiej używać dermokosmetyków lub specjalistycznych preparatów. Dermokosmetyki zazwyczaj nie zawierają substancji, które mogą wywoływać podrażnienia czy uczulenia, np. zapachowych czy barwiących. Bazą dla produkcji dermokosmetyków jest zwykle woda termalna, zawierająca tzw. oligoelementy – żelazo, cynk, mangan, miedź. Działa ona przeciwzapalnie i ochronnie na skórę. Kosmetyki dla alergików lub dla niemowląt również sprawdzą się w pielęgnacji osób chorych. Takie preparaty są delikatne i dobrze nawilżają. Najczęstsze problemy ze skórą u osób obłożnie chorych Przesuszenie skóry Aby pielęgnacja była właściwa, warto przeczytać ulotki leków, które chory przyjmuje, bo niektóre z nich mogą przyczyniać się do przesuszenia skóry. Sprzyja temu także suche powietrze w domu. Odleżyny Wielkim problemem dla osób pielęgnujących chorych są odleżyny. Najczęściej tworzą się w okolicy miednicy, kości krzyżowej, na łokciach i piętach. Dlatego co dwie godziny należy zmieniać ułożenie ciała chorego. Miejsca narażone na ucisk trzeba oklepywać dłonią, bo to poprawia krążenie, i obficie smarować maścią nagietkową, oliwką dla niemowląt, linomagiem lub balsamem z masłem shea. Można to robić nawet 2, 3 razy dziennie. Mycie obłożnie chorego Do mycia ciała najlepiej używać mydła o pH 5,5, które nie naruszy kwaśnego odczynu skóry. Po myciu skórę należy starannie osuszyć, szczególnie fałdy skórne, by nie dopuścić do rozpulchnienia zagrożeniem są odparzenia, które powstają, gdy fałdy skóry przylegają do siebie, a skóra między nimi jest wilgotna. Odparzenia łatwo zauważyć, bo skóra jest zaczerwieniona, swędzi lub piecze, czasem nawet boli. Aby tego uniknąć, chory powinien mieć przewiewną piżamę lub bieliznę z bawełny. Ponieważ odparzenia zwykle pojawiają się w pachwinach, między pośladkami, należy je przemywać naparem z rumianku lub wodą z nadmanganianem chory jest otyły, fałdy skóry na brzuchu trzeba przecierać talkiem. Można też stosować zasypki wysuszające lub kremy przeciw odparzeniom, które zawierają działający antybakteryjnie tlenek cynku. Miejsca już odparzone można smarować także sama witamina E. miesięcznik "Zdrowie" W poprzednim poście była mowa o myciu jamy ustnej osoby chorej. Jest to pierwsza czynność z całej toalety chorego. Dziś przedstawię kolejne czynności. Zanim jednak do tego przejdę wypiszę kilka cennych rad dotyczących pielęgnacji Wytłumacz osobie chorej cel i przebieg wykonywanych czynności Uzyskaj zgodę od chorego na wykonanie toalety Jeśli to możliwe uzyskaj od chorego informację w jaki sposób myje twarz, ciało, włosy i jakich używa do tego środków (ulubiony płyn do demakijażu, tonik, zapach, ulubiona odżywka do włosów, czy pianka do golenia itp.) Zapewnij bezpieczeństwo – pamiętaj np. o możliwości poślizgnięcia Zawsze pomagaj w wychodzeniu z wanny czy prysznica lub w zmianie pozycji ze względu na ryzyko zasłabnięcia czy utraty przytomności Nie pozwól na zamknięcie się osoby chorej samej w łazience lub toalecie ze względu na możliwość wystąpienia nasilenia objawów choroby lub zasłabnięcia Unikaj wykonywania kąpieli i zabiegów pielęgnacyjnych bezpośrednio po posiłkach (zalecany czas to minimum 2 godziny po posiłku) Chroń chorego w trakcie kąpieli i po niej przed wychłodzeniem Kontroluj i utrzymuj kontakt z chorym, zwracaj uwagę na kolor skóry, oddech, tętno Zwracaj uwagę na niepokojące objawy – pocenie się, zawroty głowy, zmianę napięcia mięśni i inne Obserwuj stan skóry – zaczerwienienie, wysypka czy świąd mogą być spowodowane podrażniającym działaniem kosmetyków służących do mycia czy pielęgnacji Pamiętaj o ryzyku wystąpienia powikłań – podczas pielęgnowania mogą one wystąpić między innymi u pacjentów z chorobami układu krążenia(np. z niewydolnością serca), chorobami układu nerwowego (padaczka), z zaburzeniami świadomości i funkcji poznawczych Podczas toalety ciała należy przykrywać umyte i osuszone części ciała, zapobiegając wyziębieniu i dbając o zachowanie intymności Rękawiczki jednorazowe – używanie rękawiczek jednorazowych przy czynnościach pielęgnacyjnych naszych podopiecznych jest bardzo ważne dla chorego i dla opiekuna. Zdarza się jednak, że chory bardzo źle reaguje na to, że zakładamy przy nim rękawiczki. Myśli, że się go brzydzimy, a przecież to zupełnie nie tak! Warto wtedy powiedzieć, że chodzi również o bezpieczeństwo chorego a nie tylko nasze. Na naszych dłoniach mogą znajdować się bakterie niebezpieczne dla chorego, który zwykle ma obniżoną odporność. Przygotowanie pomieszczenia: Zapewnij intymność i poczucie bezpieczeństwa – jeżeli jest taka potrzeba, łóżko chorego na czas wykonywania czynności pielęgnacyjnych należy oddzielić parawanem Zachowaj odpowiednią temperaturę otoczenia – taką w której chory po rozebraniu będzie czuł się komfortowo (będzie mu ciepło) Na czas kąpieli zamknij okna Jeżeli pomieszczenie w którym odbędzie się kąpiel chorego jest używane przez inne osoby, można na drzwiach wywiesić kartkę: „zajęte, toaleta, proszę nie wchodzić” Po umyciu jamy ustnej chorego możemy przejść do golenia twarzy u Pana, najpierw jednak przygotujmy do tej czynności niezbędne sprzęty. Golenie twarzy Przygotuj: Maszynkę do golenia Zależnie od potrzeby – mydło w płynie, żel lub pianka do golenia Pędzel Środki po goleniu (balsam, woda po goleniu, krem) Miskę z ciepłą wodą, myjkę i ręcznik Środek dezynfekcyjny w przypadku zranienia Zapewnij dobre oświetlenie Technika golenia: Ułóż chorego wygodnie, najlepiej w pozycji wysokiej lub pół-wysokiej, tak jak w przypadku mycia jamy ustnej Podłóż ręcznik pod brodę i wokół szyi chorego Długi zarost najpierw przytnij nożyczkami Następnie zwilż skórę twarzy ciepłą wodą i nałóż dłonią lub pędzlem krem, żel lub piankę do golenia Podczas golenia napnij skórę twarzy i prowadź golenie w kierunku odwrotnym do wzrostu włosów (w następnej kolejności należy golić zgodnie z kierunkiem wzrostu włosów) W sytuacji zranienia należy skórę odkazić środkiem dezynfekcyjnym Po zakończeniu golenia dłonią lub za pomocą gąbki umyj ogoloną skórę twarzy ciepłą wodą z mydłem i delikatnie osusz (technika mycia twarzy znajduje się poniżej). Następnie posmaruj skórę twarzy zgodnie z upodobaniem i przyzwyczajeniami chorego, np. wodą po goleniu, balsamem lub kremem. Mycie twarzy Potrzebne nam będą: Miska z ciepłą wodą Środek pielęgnacyjny do mycia twarzy Ewentualnie płyn do demakijażu, tonik Krem do twarzy Technika mycia twarzy: Podłuż ręcznik pod brodę i wokół szyi chorego Umyj okolicę oczu (od kącika zewnętrznego do wewnętrznego), następnie twarz, uszy, szyję W tej samej kolejności opłucz i osusz te części ciała Zastosuj tonik, krem Kiedy twarz mamy już czystą, przejdźmy do tułowia, a następnie do dolnej części ciała. Mycie tułowia i dolnej części ciała: Przygotuj: 2 miski wypełnione ciepłą wodą (najlepiej o różnych kolorach: np. jaśniejsza do górnej części ciała, ciemniejsza do dolnej) Ciepła woda – najbardziej odpowiednia jest o temperaturze ciała(ok. 37stopni C) 2 gąbki lub myjki (najlepiej w różnych kolorach) 2 ogrzane ręczniki kąpielowe (o różnych kolorach) Dywanik kąpielowy lub ręcznik na podłodze Czystą bieliznę pościelową (o wymianie bielizny pościelowej napiszę w następnym poście) Czystą bieliznę osobistą (piżamę, majtki, skarpetki) Pojemnik na brudną bieliznę Pampersy, podkłady, wkładki na wymianę (jeśli to konieczne ze względu na stan pacjenta) Pojemnik na pampersy i opatrunki (jeśli istnieje potrzeba) Mydło (najlepiej w płynie, o pH zbliżonym do pH skóry, hipoalergiczne, niepodrażniające) Oliwka do całego ciała (najlepsza dla niemowląt) lub balsam Dezodorant, perfum – zgodnie z wyborem chorego W przypadku kąpieli w celach leczniczych (np. dla leczenia odleżyn czy innych ran) należy przygotować zalecane dodatki do kąpieli (środki odkażające, sole, wyciągi roślinne) i/lub środki opatrunkowe. Przygotowanie chorego: Jeśli to możliwe ułóż chorego na plecach, z niewielką poduszką lub podgłówkiem Rozbierz chorego, zdejmij jego bieliznę osobistą i dokładnie przykryj prześcieradłem lub dużym ręcznikiem dolną część ciała Zaleca się zdjęcie biżuterii chorego (pierścionków, łańcuszków, kolczyków, spinek) oraz zegarka – rzeczy te należy zabezpieczyć na czas wykonywania zabiegów Toaleta tułowia: Technika wykonania toalety: Podłóż ręcznik pod rękę chorego, dalszą od nas Dokładnie umyj dłoń, następnie całą kończynę ku górze, aż do pach. W tej samej kolejności dokładnie spłucz i osusz umytą skórę Następnie te same czynności wykonaj z ręką położoną bliżej nas Teraz umyj klatkę piersiową i brzuch – dokładnie umyj i starannie osusz zwłaszcza skórę pod piesiami u kobiet oraz fałdy skórne brzucha (możliwość powstawania odparzeń) Jeżeli stan pacjenta na to pozwala, posadź chorego i umyj mu plecy ( w czasie sadzenia i mycia pleców obserwuj pacjenta ze względu na możliwość wystąpienia utraty przytomności) Jeżeli chory jest leżący i nie jest w stanie usiąść, należy pomóc mu ułożyć się na boku Po ułożeniu chorego na boku zabezpiecz łóżko ręcznikiem i umyj a później osusz plecy od góry w kierunku pośladków; umytą i osuszoną skórę pleców należy posmarować balsamem lub oliwką Ostrożnie połóż chorego na plecach, posmaruj przednią, górną część ciała balsamem lub oliwką i przykryj chorego. Pielęgnacja dolnej części ciała Technika wykonania toalety: Zmień miskę z wodą, weź nowy ręcznik i przejdź do mycia kończyn dolnych. Oczywiście można wymienić wodę w dotychczas używanej misce, jednak wcześniejsze przygotowanie drugiego pojemnika z wodą ułatwia pracę i pozwala na pozostanie z chorym podczas całego zabiegu Umyj kończyny dolne od stóp ku górze (ku pachwinom) a następnie osusz. Pamiętaj o dokładnym umyciu i osuszeniu skóry pomiędzy palcami Pielęgnacja miejsc intymnych u chorego leżącego Toaletę miejsc intymnych powinno się wykonywać przynajmniej raz dziennie. W czasie wykonywania toalety należy pacjentowi zapewnić maksimum bezpieczeństwa i intymności. W miarę możliwości toaletę krocza powinna wykonywać osoba tej samej płci co chory. Jeżeli tylko stan pacjenta na to pozwala, należy umożliwić mu samodzielne wykonywanie pielęgnacji miejsc intymnych (aby zadbać w ten sposób o jak najdłuższą niezależność chorego). Rola opiekuna polega wówczas na dyskretnej i taktownej pomocy. Przygotuj: Miskę z ciepłą wodą Myjkę lub gąbkę i ręcznik przeznaczone wyłącznie do tego celu Dzbanek z ciepłą wodą (lub z roztworem leczniczym) do spłukiwania miejsc intymnych Mydło w płynie o neutralnym pH lub płyn do higieny miejsc intymnych Środki do pielęgnacji skóry Bieliznę osobistą Jeżeli zachodzi taka potrzeba pampersy, pielucho-majtki, wkładki Materiał opatrunkowy w razie obecności ran (odleżyn) Technika wykonania toalety: Ułóż chorego w pozycji leżącej na plecach, zegnij nogi w stawach kolanowych, stopy chorego oprzyj o podłoże Osłoń okolice intymne, przykrywając podbrzusze i uda ręcznikiem (dobrze, jeżeli w takiej pozycji pacjent znajduje się na basenie) W razie obecności odleżyn usuń materiał opatrunkowy ze skóry i wyrzuć go Spłucz okolice intymne ciepłą wodą Namocz gąbkę wodą i mydłem lub płynem do pielęgnacji miejsc intymnych Myj okolice intymne od strony spojenia łonowego w kierunku odbytu U mężczyzn należy odciągnąć napletek i umyć żołądź (trzeba zadbać, aby mydło nie przedostało się do ujścia cewki moczowej, ponieważ może to spowodować jej podrażnienie i stan zapalny), po umyciu i osuszeniu napletek należy odprowadzić (naciągnąć) na żołądź – brak tej czynności może spowodować obrzęk i dolegliwości bólowe U kobiet toaletę miejsc intymnych wykonuje się poprzez polanie płynem do pielęgnacji lub płynem leczniczym narządów płciowych i lekkie rozchylenie ręką warg sromowych w trakcie polewania lub mycia (należy zawsze pamiętać o kierunku mycia: od góry ku tyłowi w kierunku odbytu Szczególnie starannej pielęgnacji miejsc intymnych wymaga chory, który ma założony cewnik do pęcherza moczowego W celu wykonania toalety pośladków ułóż chorego na boku – umyj pośladki, szparę pośladkową i okolicę odbytu, zachowując kierunek od spojenia łonowego do odbytu Po zakończeniu mycia starannie osusz skórę, zwłaszcza fałdy skórne Posmaruj pośladki oliwką dla dzieci lub specjalistycznymi emulsjami Odparzenia i odleżyny wymagają właściwego opatrzenia Jeśli zachodzi taka potrzeba, załóż choremu pielucho-majtki lub wkładki Po wykonaniu toalety ułóż chorego wygodnie, posmaruj nogi i stopy chorego balsamem lub oliwką. Ubierz chorego i okryj. Nasz podopieczny jest już wykąpany. Teraz możemy zastosować ulubiony dezodorant i perfum chorego. Jeśli chory chciałby odświeżyć skórę głowy i włosy, możemy to zrobić teraz. Pielęgnacja włosów i skóry głowy Przygotuj: Dzbanek z ciepłą wodą do płukania włosów Miskę lub (u chorych leżących) „rynienkę” (z folii i ręczników) do mycia włosów 2 ręczniki Szampon i ewentualnie odżywkę do włosów Suszarkę, ewentualnie prostownicę, wałki Szczotkę i grzebień Jeśli jest taka potrzeba, specjalny szampon, płukanki, maści lecznicze Pozycja wykonania zabiegu (zależna od stanu chorego) Siedząca w łóżku: chory ma głowę pochyloną do przodu, nogi spuszczone z łóżka lub rozchylone, miska z wodą stoi na szafce lub na łóżku Siedząca przy umywalce: chorego można przyprowadzić do umywalki, posadzić na krześle z oparciem i umyć głowę w pozycji siedzącej z głową pochyloną do przodu pod bieżącą wodą Leżąca w łóżku: jeżeli stan chorego na to pozwala, ułożyć go w taki sposób aby głowa chorego była przy krawędzi łóżka, pod barki chorego należy ułożyć poduszki, tak, aby głowa nieco zwisała do tyłu, można przy tym zastosować odpowiedni do mycia głowy profesjonalny sprzęt (rynnę z miską) lub wykonać zabezpieczenie z folii i ręczników („rynienkę”) Technika wykonania zabiegu: Ułóż chorego w odpowiedniej i bezpiecznej pozycji, zabezpiecz podopiecznego i jego otoczenie przed niepotrzebnym zamoczeniem Przed myciem rozczesz i wyszczotkuj włosy (zgodnie z życzeniem chorego) Zwilż głowę (włosy) chorego i nanieś szampon, wcierając opuszkami palców w skórę głowy Spłucz włosy (wodą z dzbanka, jeśli chory jest w pozycji leżącej lub siedzi na łóżku) Jeśli chory stosuje odżywkę do włosów, nanieś ją na włosy i postępuj zgodnie z zaleceniami producenta. Po umyciu rozczesz i wysusz włosy Uczesz włosy zgodnie z życzeniem chorego. Pamiętaj! W czasie wykonywania zabiegu zabezpiecz chorego przed wyziębieniem lub poparzeniem gorącą wodą W czasie wykonywania zabiegu obserwuj pielęgnowaną skórę pod kątem wystąpienia ewentualnych podrażnień, wysypki, świądu, które mogą świadczyć o reakcji alergicznej na środek pielęgnujący W czasie mycia włosów dbaj, aby nie zamoczyć opatrunków Chorych po operacjach neurochirurgicznych, urazach głowy i kręgosłupa pielęgnuj po instruktażu wykonanym przez pielęgniarkę czy lekarza i pod ich nadzorem Zmieniaj pozycję chorego stopniowo – wstanie z łóżka po długotrwałym przebywaniu w pozycji leżącej może spowodować omdlenie, utratę przytomności Zmiany chorobowe w okolicy głowy należy pielęgnować zgodnie z zaleceniami lekarza i pielęgniarki. Źródło: "Podręcznik wolontariusza hospicyjnego" oraz "Przewlekle chory w domu" Fundacja hospicyjna W następnym poście zajmę się pielęgnacją stóp i dłoni osoby chorej oraz zmianą pościeli w łóżku chorego leżącego. Opiekując się chorym w ostatniej fazie choroby Alzheimera należy zdawać sobie sprawę, że długotrwała pozycja leżąca nie jest naturalna dla ludzkiego organizmu i niesie za sobą poważne ryzyko powikłań takich jak: odleżyny, spadek napięcia mięśniowego lub zanik mięśni, problemy z krążeniem krwi, infekcje dróg oddechowych (w tym bardzo groźne zapalenie płuc), infekcje dróg moczowych, problemy z trawieniem, zaparcia oraz ogólny spadek odporności organizmu. Spis treści: Organizacja opieki nad chorym leżącym Przygotowanie pokoju dla osoby chorego leżącego Żywienie osoby chorej leżącej Higiena chorego leżącego Zadbanie o potrzeby fizjologiczne chorego leżącego Profilaktyka antyodleżynowa Ćwiczenia fizyczne i oddechowe dla chorego Organizacja opieki nad chorym leżącym Domowa opieka nad chorym leżącym stanowi zawsze duże obciążenie fizyczne i psychiczne dla opiekuna. Dlatego istotne jest, aby zorganizować proces opieki w taki sposób, by zapewnić opiekunowi oraz pacjentowi jak najbardziej komfortowe warunki pracy i życia. Ważne jest przede wszystkim, aby obowiązek opieki nad chorym nie spoczywał wyłącznie na jednej osobie. Nawet jeśli zajmuje się nim jeden główny opiekun, to powinien korzystać z pomocy innych członków rodziny, pielęgniarza czy opiekuna medycznego. Wszystkie te osoby powinny wspólnie ustalić grafik dyżurów i omówić zasady pielęgnowania oraz żywienia chorego. Trzeba dodatkowo pamiętać, że niektóre zabiegi pielęgnacyjne, zwłaszcza te wymagające dźwigania i podnoszenia podopiecznego najlepiej jest wykonywać w dwie osoby. Należy kierować się zasadą, że zdrowie fizyczne i psychiczne opiekuna jest równie ważne, jak zdrowie pacjenta. Opiekun powinien mieć czas na odpoczynek i chwile przeznaczone wyłącznie dla siebie. Podczas zabiegów pielęgnacyjnych powinien on zadbać o własny kręgosłup (np. podnosić, przewracać i dźwigać pacjenta na ugiętych nogach, zachęcać podopiecznego do podnoszenia się o własnych siłach) oraz przestrzegać zasad ergonomii i higieny pracy. Dla zwiększenia komfortu wykonywania obowiązków, a także komfortu podopiecznego należy korzystać z wszelkich dostępnych udogodnień, pomocnych w pielęgnowaniu osób niepełnosprawnych i długotrwale leżących, a więc ze sprzętu rehabilitacyjnego i sanitarnego oraz ze środków higienicznych i żywieniowych specjalistycznego przeznaczenia. W pielęgnowaniu osób w zaawansowanym stadium choroby Alzheimera szczególnie przydatne akcesoria to: łóżko rehabilitacyjne, wysięgnik, materac przeciwodleżynowy, balkonik, wózek inwalidzki, krzesło sanitarne lub przenośna toaleta, basenik do mycia głowy, pieluchomajtki lub pieluchy anatomiczne, podkłady higieniczne z wkładką chłonną, specjalistyczne kosmetyki i odżywki dla chorych. Przygotowanie pokoju dla osoby chorego leżącego Należy koniecznie zadbać o odpowiednie warunki bytowe podopiecznego. Chory leżący powinien mieć swój osobny pokój, a jeśli nie jest to możliwe należy zapewnić mu miejsce oddzielone od reszty pokoju zasłonką lub parawanem, co zapewni niezbędne minimum intymności przy wykonywaniu zabiegów pielęgnacyjnych. Pokój chorego powinien być często sprzątany i regularnie wietrzony. Bardzo ważne jest zapewnienie choremu wygodnego łóżka, umożliwiającego przyjęcie zarówno pozycji leżącej, jak i siedzącej. Najlepszym rozwiązaniem byłby zakup lub wypożyczenie łóżka rehabilitacyjnego, wyposażonego w specjalny przeciwodleżynowy materac, zabezpieczenie przed wypadnięciem chorego podczas snu, pneumatyczną regulację wysokości leża, sterowaną elektrycznie lub ręcznie regulację wysokości zagłówka oraz wysięgnik. Jeżeli jednak nie mamy takiej możliwości, należy przynajmniej dostosować łóżko do potrzeb chorego: zamontować barierkę, dostawić wysięgnik, zakupić dno łóżka z regulowanym zagłówkiem. Warto zaopatrzyć się w specjalny pokrowiec lub nakładkę higieniczną na materac, w celu zabezpieczenia go przed zabrudzeniem i zamoczeniem. Kołdra, poduszki i bielizna pościelowa chorego powinny być przewiewne i wykonane z naturalnych materiałów. Pościel należy wietrzyć i często zmieniać. Obok łóżka chorego powinien znajdować się stolik lub szafka, na którym można umieścić rzeczy osobiste chorego, zdjęcia i pamiątki rodzinne, kubek z napojem itp. Pamiętajmy jednak, aby nie zostawiać w zasięgu ręki chorego lekarstw, kosmetyków i środków higieny, gdyż może je połknąć. Żywienie osoby chorej leżącej U chorych leżących mogą pogłębiać się zaburzenia żywienia: chorzy tracą apetyt, mają poważne problemy z przeżuwaniem oraz przełykaniem posiłków, w efekcie czego ich organizm bywa niedożywiony i odwodniony. Do tego chorzy cierpią często na zaparcia, będące efektem zaburzonej perystaltyki jelit. Ważne jest więc utrzymywanie odpowiedniej diety, zapewniającej podaż wszystkich niezbędnych składników odżywczych, a także odpowiedni sposób karmienia. Poniżej przedstawiamy kilka podstawowych zasad żywienia chorego leżącego: Dieta osoby długotrwale unieruchomionej w łóżku powinna być zróżnicowana, bogata w produkty białkowe i wysokobłonnikowe. Posiłki powinny być lekkostrawne, należy unikać potraw powodujących wzdęcia i zbytnio obciążających pracę przewodu pokarmowego (np. potraw smażonych, z dużą ilością tłuszczu, cukru i soli). Nie można dopuścić do groźnego w skutkach odwodnienia organizmu podopiecznego, stąd też należy podawać mu płyny w odpowiednich ilościach (najlepiej by chory pił małymi łykami, ale często). Warto zaopatrzyć się w specjalny kubek „z dziubkiem” lub z rurką, który umożliwia podawanie choremu napojów bez ryzyka ich rozlewania. Potrawy powinny być tak przygotowane, aby można było łatwo je pogryźć i połknąć. Jeśli chory ma poważne problemy z połykaniem należy podawać mu posiłki w formie płynnej lub półpłynnej. Po konsultacji z lekarzem można także rozważyć używanie preparatów zagęszczających, np. Nutilis Clear, które ułatwiają przełykanie pokarmów i napojów. Chory powinien jeść zawsze w pozycji siedzącej, ewentualnie w półsiedzącej. Pamiętajmy, że jedzenie w pozycji leżącej grozi zakrztuszeniem. Jeśli jest to możliwe chory powinien jeść samodzielnie przy niewielkiej pomocy opiekuna. Nawet gdy chory je w sposób niezgrabny, nie należy go na siłę w tej czynności wyręczać. Karmiąc podopiecznego, należy nakładać na łyżkę/widelec małe, łatwe do przełknięcia porcje. Tempo karmienia powinno być dostosowane do możliwości chorego. W żywieniu chorych leżących szczególnie polecane jest stosowanie specjalistycznych preparatów żywieniowych, takich jak Nutridrink. Preparaty te łączą w sobie płynną, wygodną dla chorych konsystencję z odpowiednio skomponowaną dawką kalorii i łatwo przyswajalnych składników odżywczych. Na koniec warto podkreślić, że wszelkie zabiegi pielęgnacyjne przy chorym leżącym powinny być wykonywane z poszanowaniem jego godności i prawa do intymności. Nie należy traktować chorego jak ubezwłasnowolnionego dziecka, ani też okazywać mu złości i zniecierpliwienia. Ważne jest okazywanie podopiecznemu szacunku i zrozumienia dla jego ułomności fizycznej oraz dbanie o jego dobre samopoczucie. Higiena chorego leżącego Podstawową sprawą jest zachowanie właściwej higieny osobistej chorego, którego należy codziennie i dokładnie myć (niektóre partie ciała kilka razy dziennie), golić, obcinać mu paznokcie, dbać o higienę jamy ustnej. Jeśli nie mamy możliwości przeniesienia chorego do wanny, pozostaje mycie go w łóżku, a to wymaga pewnej wprawy i odpowiedniego przygotowania. Do mycia chorego w łóżku potrzebna jest poręczna miska na wodę, łagodny środek myjący, gąbka lub delikatna myjka, co najmniej dwa ręczniki (najlepiej flanelowe) do wycierania twarzy i ciała, folia chroniąca materac przed zamoczeniem, jednorazowe gaziki do mycia miejsc intymnych oraz talk i balsam nawilżający. Kąpiel w łóżku powinna odbywać się etapami: zaczynamy ją od górnych części ciała (twarz i jej okolice), a kończymy na kroczu, plecach i pośladkach. Umytą już część ciała należy opłukać, dokładnie osuszyć, przykryć ręcznikiem lub flanelową ściereczką i dopiero przejść do mycia kolejnej partii. Taki sposób chroni chorego przed wyziębieniem i jest dla niego mniej krępujący, gdyż odsłaniamy jedynie mytą część ciała. Podczas zabiegu należy unikać zbyt intensywnego pocierania skóry, używać delikatnych kosmetyków nie powodujących podrażnień (mogą być to kosmetyki dla niemowląt, emolienty lub specjalistyczne kosmetyki, które nie wymagają spłukiwania wodą i są przeznaczone do pielęgnacji osób obłożnie chorych). Po dokładnym wysuszeniu skóry należy ją nawilżyć balsamem oraz zabezpieczyć miejsca wrażliwe na otarcia lub odparzenia talkiem lub kremem ochronnym. Głowę i włosy chorego należy myć co najmniej raz na kilka dni, najlepiej przy pomocy specjalnego baseniku do mycia głowy osób leżących. Pamiętajmy, aby podczas toalety ciała chronić chorego przed poparzeniem gorącą wodą i wyziębieniem (należy zamknąć okna i zadbać o odpowiednią temperaturę pomieszczenia). Dodatkowo opiekując się chorym leżącym należy mieć cały czas na względzie, że jest on szczególnie narażony na wszelkiego rodzaju infekcje i zakażenia. Stąd też przy wszystkich zabiegach pielęgnacyjnych opiekun powinien zakładać jednorazowe rękawiczki, dbać o czystość sprzętu medycznego i pomocniczego, ręczników oraz przyborów toaletowych. Nie należy dopuszczać do zbytniego wyziębienia lub przegrzania organizmu naszego podopiecznego oraz do kontaktu z osobami chorymi. Zadbanie o potrzeby fizjologiczne chorego Zadbanie o potrzeby fizjologiczne chorego leżącego Jednym z trudniejszych problemów związanych z pielęgnacją chorego leżącego jest kwestia załatwiania potrzeb fizjologicznych. W sytuacji gdy nasz podopieczny sam sygnalizuje konieczność skorzystania z toalety, możemy podać mu basen lub tzw. „kaczkę”, zabezpieczając jednocześnie łóżko przed zabrudzeniem za pomocą specjalnych podkładek higienicznych z chłonnym wkładem. Jeśli chory jest w stanie wstać na chwilę z łóżka przy pomocy opiekuna, dobrym rozwiązaniem jest zakup specjalnego krzesła lub taboretu toaletowego. Najczęściej jednak chorzy w ostatnim stadium choroby Alzheimera nie są w stanie kontrolować swoich potrzeb fizjologicznych i cierpią na tzw. nietrzymanie moczu. Wtedy konieczne jest korzystanie z pieluchomajtek lub pieluch anatomicznych, na które można dostać częściową refundację z NFZ na podstawie zlecenia wystawionego przez lekarza. U osób pieluchowanych bardzo ważne jest zachowanie higieny miejsc intymnych oraz właściwa pielęgnacja skóry, co ma chronić chorego przed powstawaniem podrażnień i odparzeń oraz przed infekcjami dróg moczowych. Pieluchomajtki należy regularnie zmieniać, a krocze chorego należy często i dokładnie myć. Po umyciu skórę trzeba dokładnie osuszyć i zabezpieczyć miejsca wrażliwe (np. pachwiny) talkiem lub kremem ochronnym z tlenkiem cynku (tlenek cynku zapobiega podrażnieniom i przyspiesza regenerację odparzonej skóry). Ważne jest także prawidłowe zakładanie choremu pieluchomajtek: powinny one szczelnie przylegać do ciała i być dobrze zapięte, tak aby zapobiegać przeciekaniu moczu i kału. Jednocześnie pieluchomajtki nie powinny być zapięte zbyt ciasno, by nie powodować podrażnień i otarć naskórka w pachwinach. Zadbajmy o to, by bielizna chorego była wykonana z naturalnych, przepuszczających powietrze materiałów i by nie powodowała dodatkowych otarć i podrażnień naskórka. Profilaktyka antyodleżynowa Odleżyny to bardzo bolesne i niebezpieczne uszkodzenia skóry, tkanek i kości, które powstają u chorych leżących w wyniku długotrwałego ucisku na naczynia krwionośne. Miejsca szczególnie narażone na odleżyny to plecy wzdłuż kręgosłupa, łopatki, tył głowy (potylica), łokcie, okolice kości ogonowej i biodrowej, kostki i pięty. Aby zapobiegać odleżynom należy przestrzegać kilku podstawowych zasad: konieczna jest częsta zmiana pozycji chorego, najlepiej co 1-2 godziny w ciągu dnia, skóra chorego powinna być zawsze czysta i sucha, bielizna pościelowa i osobista chorego również powinna być zawsze czysta, sucha i dobrze wygładzona. Należy unikać guzików, zgrubień, usuwać wszelkie fałdy i załamania na prześcieradle i poduszce, które mogłyby powodować dodatkowy ucisk na naczynia krwionośne, dobrze jest wyposażyć chorego w specjalny materac przeciwodleżynowy (najbardziej zalecany jest materac zmiennociśnieniowy), który zapewnia zmienny nacisk na poszczególne części ciała. Przydatne są także poduszki i krążki przeciwodleżynowe, ochraniacze na stopy, specjalne podpórki na łokcie i pięty oraz wałki pod kark i kolana, należy uważnie obserwować skórę w okolicach narażonych na odleżyny, a w przypadku pojawienia się pierwszych zmian trzeba natychmiast skonsultować sprawę z lekarzem, który zaleci prawidłowy sposób postępowania. Dodatkowym wsparciem w leczeniu odleżyny i profilaktyce przeciwodleżynowej może być zastosowanie specjalistycznego żywienia medycznego, np. doustnego preparatu Nutridrink Skin Repair (dawniej Cubitan), który w swoim składzie zawiera aż 18 g białka i 3 g argininy, a także cynk, witaminę C i antyoksydanty, które wspierają proces gojenia się ran i odleżyn. Więcej o Nutridrink Skin Repair (dawniej Cubitan) dowiedzieć się można na stronie [ lub dzwoniąc pod numer 22 55 00 155. Ćwiczenia fizyczne i oddechowe dla chorego Kolejną kwestią, o którą powinien zadbać opiekun jest zapewnienie choremu odpowiedniej rehabilitacji ruchowej. Osoby długotrwale leżące w łóżku narażone są bowiem na osłabienie i zanik mięśni, przykurcze mięśniowe i stawowe oraz powstawanie groźnych dla życia skrzeplin w żyłach. Aby zapobiegać tego typu powikłaniom należy zachęcać chorego do aktywności ruchowej: częstych zmian pozycji ciała, ćwiczeń polegających na zginaniu i prostowaniu kończyn oraz napinaniu i rozluźnianiu mięśni. Dobrze jest zapewnić choremu gimnastykę bierną z fizjoterapeutą, gdyż zapobiega ona przykurczom i zesztywnieniom stawów, odleżynom oraz obrzękom zastoinowym. Nie zapominajmy także o profilaktyce chorób układu oddechowego, czyli o wykonywaniu z podopiecznym odpowiednich ćwiczeń oddechowych (np. dmuchanie w gwizdek, w słomkę, ćwiczenia z aparatem triflo), oklepywaniu pleców oraz zapewnieniu mu odpowiedniej dawki tlenu poprzez częste wietrzenie pomieszczenia i werandowanie chorego. Nutridrink Skin Repair (dawniej Cubitan) to dietetyczny środek specjalnego przeznaczenia medycznego do postępowania dietetycznego w odleżynach i trudno gojących ranach. Stosować pod nadzorem lekarza.

mycie chorego leżącego w łóżku